Trẻ nên học tiếng Anh giao tiếp khi biết nói tiếng Việt rõ chưa?

Trong quá trình nuôi dạy con, rất nhiều phụ huynh có cùng một thắc mắc: Có nên đợi con nói rõ tiếng Việt rồi mới cho học tiếng Anh, hay nên cho học càng sớm càng tốt? Đây là một câu hỏi hoàn toàn chính đáng và rất cần được giải đáp cặn kẽ, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng nhiều ba mẹ muốn đầu tư học tiếng Anh giao tiếp cho trẻ từ sớm.
Bài viết dưới đây sẽ cùng ba mẹ phân tích kỹ lưỡng vấn đề này, giúp ba mẹ đưa ra quyết định đúng đắn và phù hợp nhất với con mình.

Khám phá thêm nội dung hấp dẫn tại STV English. Nhấp vào https://stvenglish.edu.vn/ để bắt đầu!

I. MỐI LO THƯỜNG GẶP CỦA PHỤ HUYNH KHI CHO BÉ  HỌC TIẾNG ANH GIAO TIẾP TỪ SỚM

1. Băn khoăn về rối loạn ngôn ngữ

Nhiều phụ huynh tin rằng việc dạy tiếng Anh giao tiếp cho trẻ khi tiếng Việt của trẻ còn chưa “rõ chữ” có thể khiến con bị rối loạn ngôn ngữ, nói lắp, hoặc chậm nói. Thực tế, đây là một quan điểm phổ biến nhưng chưa hoàn toàn chính xác về mặt khoa học.

Trẻ em trong giai đoạn từ 0 đến 6 tuổi có não bộ linh hoạt như một “miếng bọt biển”, giúp trẻ hấp thu ngôn ngữ một cách tự nhiên mà không cần phân tích. Theo nhiều nghiên cứu về học song ngữ ở trẻ nhỏ, việc học hai ngôn ngữ đồng thời không gây rối loạn, mà ngược lại còn giúp trẻ:

• Phân biệt và ghi nhớ âm thanh tốt hơn.
• Linh hoạt trong tư duy ngôn ngữ.
• Phát triển vùng não xử lý ngôn ngữ mạnh mẽ hơn.

💡 Ví dụ: Một bé 3 tuổi học tiếng Việt và tiếng Anh song song có thể nói: “Con muốn ăn cơm.” - “I want to play.”

Điều này không phải là rối loạn, mà là biểu hiện bình thường của trẻ học song ngữ, thậm chí là trẻ đang thể hiện tốt khả năng hiểu biết về ngôn ngữ của mình.

2. Thắc mắc có nên tạo môi trường song ngữ cho bé?

Sự thật là, nhiều trẻ lớn lên trong gia đình có bố mẹ nói hai ngôn ngữ khác nhau sẽ có khả năng sử dụng cả hai ngôn ngữ một cách tự nhiên. Việc tiếp thu đồng thời cả hai ngôn ngữ từ khi còn nhỏ giúp trẻ dễ dàng thành thạo trong việc sử dụng chúng cho giao tiếp và học thuật. Dù ban đầu trẻ có thể trộn lẫn giữa hai ngôn ngữ, nhưng đây là quá trình bình thường trong phát triển ngôn ngữ ở trẻ và sẽ được điều chỉnh khi trẻ lớn hơn và có nhiều trải nghiệm hơn với từng ngôn ngữ.

II. THỜI ĐIỂM BẮT ĐẦU HỌC TIẾNG ANH GIAO TIẾP CHO TRẺ: CÓ CẦN ĐỢI ĐẾN KHI NÓI RÕ TIẾNG VIỆT?

1. Giai đoạn vàng để học ngoại ngữ là khi nào?

Các chuyên gia ngôn ngữ đều đồng tình rằng từ 2 đến 6 tuổi là “thời điểm vàng” để trẻ học thêm một ngôn ngữ thứ hai. Lúc này, khả năng nghe – bắt chước – lặp lại của trẻ rất nhạy bén. Việc học tiếng Anh giao tiếp cho trẻ trong giai đoạn này không đòi hỏi phân tích ngữ pháp mà thiên về thói quen phản xạ tự nhiên.

Nếu đợi đến khi trẻ 5–6 tuổi mới bắt đầu, trẻ có thể mất đi khả năng bắt âm chuẩn và học theo phản xạ tự nhiên. Khi đó, việc học trở nên “ý thức” hơn, giống người lớn, và hiệu quả tiếp thu sẽ giảm.

2. Có ảnh hưởng đến tiếng mẹ đẻ không?

Việc học tiếng Anh chỉ ảnh hưởng đến tiếng Việt nếu trẻ bị thiếu môi trường sử dụng tiếng mẹ đẻ. Nếu mỗi ngày trẻ vẫn giao tiếp tiếng Việt với bố mẹ, ông bà, bạn bè... thì tiếng Việt vẫn phát triển bình thường, thậm chí tốt hơn vì trẻ có thêm khả năng so sánh ngôn ngữ.

Ví dụ: Khi trẻ học mẫu câu “I want water”, và đồng thời biết nói “Con muốn uống nước”, bé không chỉ biết hai cách nói, mà còn hiểu được cách thể hiện mong muốn theo ngữ cảnh khác nhau, từ đó tăng khả năng biểu đạt.

Thời điểm nào nên bắt đầu dạy tiếng Anh giao tiếp cho bé?

III. KHI NÀO NÊN TRÌ HOÃN VIỆC BẮT ĐẦU HỌC TIẾNG ANH GIAO TIẾP CHO TRẺ?

1. Trẻ có dấu hiệu chậm nói hoặc khó khăn ngôn ngữ

Nếu trẻ gặp vấn đề về phát triển ngôn ngữ như chậm nói, phản xạ chậm với lời nói, hoặc không hiểu các chỉ dẫn đơn giản bằng tiếng mẹ đẻ, phụ huynh nên ưu tiên cải thiện tiếng Việt trước. Khi nền tảng tiếng Việt ổn định, việc học tiếng Anh sau đó sẽ dễ dàng hơn và không gây áp lực cho trẻ.

2. Cách nhận biết và xử lý phù hợp

Nếu phụ huynh nhận thấy con chưa có khả năng sử dụng câu đơn giản trong tiếng Việt, chưa biết cách biểu đạt cảm xúc hay nhu cầu cơ bản, thì nên tập trung vào phát triển ngôn ngữ mẹ đẻ trước. Sau đó, có thể tiếp cận tiếng Anh một cách nhẹ nhàng, không ép buộc, thông qua bài hát, hình ảnh hoặc mẫu câu ngắn.

3. Nếu bé phát triển ngôn ngữ bình thường, hoàn toàn có thể học song song

Nếu bé có thể nói tiếng Việt bình thường dù chưa quá rõ ràng (như đang trong giai đoạn hoàn thiện phát âm), việc cho học thêm tiếng Anh giao tiếp sẽ giúp bé:

• Làm quen với nhiều âm thanh phong phú.
• Tăng hứng thú với việc học ngôn ngữ.
• Không bị giới hạn khả năng tiếp nhận từ sớm.

Khám phá thêm Học tiếng Anh giao tiếp cho bé có giúp trẻ tự tin hơn không? tại đây.

IV. DẠY TIẾNG ANH GIAO TIẾP CHO TRẺ THẾ NÀO ĐỂ TRẺ KHÔNG BỊ LOẠN NGÔN NGỮ MÀ CÒN HỌC HIỆU QUẢ?

1. Ưu tiên hình thức học tự nhiên, không áp lực

Để tiếng Anh không trở thành áp lực và không ảnh hưởng đến tiếng mẹ đẻ, ba mẹ cần tạo một môi trường học tích cực, thân thiện và phù hợp với độ tuổi của con.

Trước hết, thay vì cho con học tiếng Anh giao tiếp cho trẻ bằng cách học từ đơn lẻ, dạy ngữ pháp nặng nề. Phụ huynh nên hướng tới việc cho bé nghe và lặp lại mẫu câu ngắn trong các tình huống thực tế. Trẻ nên học qua bài hát, truyện tranh, hoạt động vui chơi và mẫu câu ngắn gọn, gần gũi trong cuộc sống. Điều này giúp con học tiếng Anh giao tiếp một cách tự nhiên như học tiếng mẹ đẻ.

Ví dụ:

• Mẹ đưa nước: “Here you are.”
• Bé uống xong: “Thank you!”
• Mẹ hỏi: “Do you like apple?”
• Bé: “Yes, I do!”

Những mẫu câu này giúp trẻ hình thành thói quen nghe – nói trọn câu, sử dụng đúng ngữ cảnh, và tạo cảm giác “biết giao tiếp” thật sự chứ không chỉ là ghi nhớ từ ngữ rời rạc.

2. Duy trì tiếng mẹ đẻ song song

Ngoài ra, để tiếng Việt không bị “lãng quên”, ba mẹ hãy luôn giữ vai trò tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng ngày: trò chuyện, kể chuyện, đọc sách tiếng Việt... Xen kẽ tiếng Anh một cách tự nhiên trong những hoạt động hằng ngày, như:

• “Con ăn cơm xong chưa?” (Việt)
• “Yes, Mommy! I’m done!” (Anh)

Sự linh hoạt như vậy sẽ khiến trẻ cảm thấy học tiếng Anh giống như một trò chơi, chứ không phải một môn học bị ép buộc. Ngoài ra, sự kết hợp hài hòa giữa tiếng Việt và tiếng Anh sẽ giúp trẻ phát triển song ngữ khỏe mạnh, linh hoạt và tự tin hơn trong giao tiếp.

3. Kết hợp mẫu câu tiếng Anh đơn giản trong sinh hoạt

Vì trẻ trong độ tuổi mầm non là thời điểm bắt đầu học tiếng Anh tốt nhất, thay vì chỉ cho trẻ học các từ vựng riêng lẻ, hãy kết hợp với các mẫu câu đơn giản và thường xuyên tạo tình huống để trẻ sử dụng những mẫu câu ấy để đạt hiệu quả cao hơn. Ví dụ, thay vì cho bé học các từ vựng riêng lẻ như “cat, dog, apple…”, ba mẹ có thể dạy mẫu câu:

• “It’s a cat.”
• “I like apples.”
• “Let’s go!”
• "I’m hungry."
• "He is a teacher."
• "Thank you, Mommy."

Những câu này vừa dễ nhớ, vừa giúp bé thực hành đúng ngữ cảnh – không ảnh hưởng tới khả năng ngôn ngữ của bé mà còn bổ sung thêm ngữ liệu.

Dạy tiếng Anh giao tiếp cho bé như thế nào để bé không bị rối loạn ngôn ngữ?

Khám phá ngay khóa học Giao tiếp tiếng Anh cho bé của Trung tâm tại tại đây.

V. ĐỪNG ĐỢI, HÃY BẮT ĐẦU HÀNH TRÌNH HỌC TIẾNG ANH GIAO TIẾP CHO TRẺ ĐÚNG CÁCH

Việc học tiếng Anh giao tiếp cho trẻ không cần phải chờ đến khi trẻ nói tiếng Việt rõ ràng. Nếu trẻ phát triển bình thường, có khả năng giao tiếp tiếng Việt cơ bản, thì ba mẹ không nên bỏ qua thời điểm bắt đầu học tiếng Anh tốt nhất cho trẻ. Hãy bắt đầu cho trẻ làm quen với tiếng Anh mỗi ngày một ít từ khi trẻ biết bập bẹ nói và nâng cao hơn khi con đã lớn. Điều quan trọng là:

• Chọn đúng thời điểm – giai đoạn vàng từ 2–6 tuổi.
• Chọn đúng phương pháp – học tự nhiên, qua giao tiếp hằng ngày.
• Kết hợp hài hòa tiếng mẹ đẻ và tiếng Anh.

Việc nắm lấy thời điểm bắt đầu học tiếng Anh giao tiếp cho trẻ sớm không chỉ giúp con có nền tảng ngôn ngữ tốt, mà còn xây dựng sự tự tin, khả năng giao tiếp và thích nghi trong môi trường hội nhập sau này.

Mong muốn con bạn giao tiếp tiếng Anh tự tin như chuyên gia? Khám phá ngay những bí quyết hiệu quả tại đây: https://stvenglish.edu.vn/blog/

Xem thêm kiến thức qua các video độc quyền trên YouTube: Xem ngay tại đây: https://www.youtube.com/watch?v=2B5WDTAM8yA

From: Ms. Flora Thu